.jpg)
ΘΕΜΑ: Ωράριο Εργασίας στο ΠΝ
ΣΧΕΤ.: α. ΠΔ 88/1999 (ΦΕΚ Α΄ 94, «Ελάχιστες προδιαγραφές για την οργάνωση του χρόνου εργασίας σε συμμόρφωση με την οδηγία 93/104/ΕΚ»)
β. Οδηγία 2003/88/ΕΚ του ΕΚ και του Συμβουλίου της 4ης Νοεμβρίου 2003 σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.
γ. Ν. 3850/2010 (ΦΕΚ Α΄ 84, «Κύρωση του Κώδικα Νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων»)
δ. Φ. 400/10/11/Σ.28088/18-Αυγ-11/ΓΕΝ/Β3
ε. ΥΑ υπ’ αριθμ. πρωτ. Φ. 400/165047/Σ.4722/17-10-2011 (ΦΕΚ Β΄ 2340, «Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. Φ. 400/ 163881/ Σ. 4187/ 08-09-2011 (ΦΕΚ Β’ 2156) απόφασης Υπουργού Εθνικής Άμυνας ‘’Καθιέρωση των ωρών έναρξης της εργασίας του προσωπικού των Στρατιωτικών Μονάδων και Υπηρεσιών του ΥΠΕΘΑ – Μεταβίβαση Αρμοδιοτήτων Υπουργού Εθνικής Άμυνας στους Αρχηγούς ΓΕΕΘΑ, ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ’’»)
στ. Φ. 400/96/264124/Σ.3991/19-Οκτ-14/ΓΕΕΘΑ/Β΄ Κλάδος
ζ. Ν. 4472/2017 (ΦΕΚ Α΄ 74, «Συνταξιοδοτικές διατάξεις Δημοσίου και τροποποίηση διατάξεων του ν. 4387/2016, μέτρα εφαρμογής των δημοσιονομικών στόχων και μεταρρυθμίσεων, μέτρα κοινωνικής στήριξης και εργασιακές ρυθμίσεις, Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο»)
1. Το ωράριο στις ΕΔ έχει καθοριστεί σύμφωνα με το (ε) σχετικό στις σαράντα (40) ώρες την εβδομάδα. Επειδή κατά καιρούς παρουσιάζονταν φαινόμενα υπέρβασής του και ως γνωστόν στις ΕΔ αποφεύγεται η θεσμοθέτηση της αποζημίωσης της υπερωριακής αποζημίωσης (υπερεργασία) για τις/ους στρατιωτικούς, αντίθετα από το υπόλοιπο Δημόσιο, με το (στ) σχετικό είχε διευκρινισθεί ότι το 40ωρο πρέπει να τηρείται αυστηρά. Εντούτοις, εκφράζουμε αμφιβολίες ως προς το αν όντως τηρείται, όπως θα αποδείξουμε και ακολούθως.
2. Όπως είναι γνωστό, στο πλαίσιο των καθηκόντων του το στρατιωτικό προσωπικό των ΕΔ εκτελεί 24ωρες υπηρεσίες (φυλακές), καθώς και συμμετέχει σε διαφόρων ειδών ασκήσεις ή εκπαιδεύσεις ανάλογα με την περίπτωση. Ειδικώς στο ΠΝ, υφίστανται και οι πλόες που ανάλογα το πλοίο μπορεί να ανέρχονται σε πολλούς μήνες κατ’ έτος.
3. Στο ΠΝ, πέραν της υπερεργασίας, οι περισσότερες απασχολήσεις (συμπεριλαμβανομένων όλων των ειδών των πλόων) αποτελούν εκτέλεση 24ωρης υπηρεσίας, τόσο ως παροχή εργασίας, όσο και ως γνήσια ετοιμότητα προς εργασία, πάντα συμφώνως προγράμματος εσωτερικής υπηρεσίας, δηλαδή επίσημα.
4. Με το άρθρο 127 του (ζ) σχετικού προκειμένου να τεκμηριωθεί η αναγκαιότητα αναγνώρισης (και αποζημίωσης) των ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας, είχε αναγνωριστεί ότι οι στρατιωτικοί είναι πιθανό να απασχολούνται με μη σταθερό ωράριο για λόγους υπηρεσιακών αναγκών. Αυτό είχε περιγραφεί ως «απασχόληση χωρίς ωράριο εργασίας ή πέραν του ωραρίου εργασίας».
5. Ωστόσο, ο ανωτέρω ορισμός, τεχνηέντως μετατράπηκε τα τελευταία χρόνια ως επιχείρημα περί θεσμικής δυνατότητας ανεξέλεγκτης υπέρβασης του επίσημου ωραρίου, για την οποίαν -δήθεν- καταβάλλεται ως αντιστάθμισμα το ομώνυμο επίδομα ως άνω άρθρου, όπως εξάλλου μας έχει γνωσθεί και σε απαντήσεις στο πλαίσιο κοινοβουλευτικού ελέγχου.
6. Ελαστικοποίηση του ωραρίου προφανώς και μπορεί να γίνει αλλά μόνο εντός του υφιστάμενου πλαισίου περί οργάνωσης του χρόνου εργασίας δηλαδή με τήρηση του 8ώρου [σχετικά (α), (β), (ε) και (στ)]. Επισημαίνεται δε, ότι τα ισχύοντα περί ωραρίου σύμφωνα με το άρθρο 2, παρα. 2 του (γ) σχετικού έχον εφαρμογή και στις ΕΔ. Ως εκ τούτου θεωρούμε ότι δεν χωρούν ερμηνείες που να υπερβαίνουν, έμμεσα ή άμεσα, τα ισχύοντα διότι καταργούν στην πράξη το 8ώρο.
7. Προκειμένου να γίνει κατανοητό το εύρος της υπερεργασίας που παρέχει το προσωπικό του ΠΝ (και κατ’ επέκταση των ΕΔ) θα φέρουμε δύο ενδεικτικά παραδείγματα: ένα για στέλεχος που υπηρετεί σε Υπηρεσία Ξηράς και ένα για στέλεχος που υπηρετεί σε πολεμικό πλοίο:
α. Προσωπικό σε Υπηρεσία Ξηράς
(1) Για την εκτέλεση μίας (1) 24ωρης υπηρεσίας ανά μήνα ισοδυναμούν τρία (3) 8ωρα, εκ των οποίων το ένα είναι το θεσμοθετημένο εργάσιμο. Αυτό συνεπάγεται ότι για κάθε μία (1) φυλακή ανά μήνα το στέλεχος εργάζεται επιπλέον δεκαέξι (16) ώρες, δηλαδή δύο (2) οκτάωρα.
(2) Στο έτος ο αριθμός αυτός, πάντα για μία βάρδια το μήνα, ανέρχεται σε είκοσι τέσσερα (24) 8ωρα επιπλέον του θεσμοθετημένου 8ώρου [ήτοι εκατόν ενενήντα δύο (192) ώρες], δίχως να συνυπολογίζουμε ανακλήσεις, υπερβάσεις εργασίμου ωραρίου, ασκήσεις κλπ.
(3) Ενδεικτικά, για την εκτέλεση τεσσάρων (4) 24ώρων υπηρεσιών, κάθε μήνα το στέλεχος εργάζεται ενενήντα έξι (96) επιπλέον 8ωρα το έτος [ή επτακόσιες εξήντα οκτώ (768) ώρες].
β. Προσωπικό σε πολεμικό πλοίο
(1) Για ένα πλοίο που εκτελεί κατά μ.ο. διακόσιες δέκα (210) μέρες το χρόνο (ήτοι 7 μήνες), με δεδομένο ότι κάθε μέρα πλου εκ των πραγμάτων ισοδυναμεί με εκτέλεση υπηρεσίας, για τους 7 μήνες το προσωπικό εργάζεται κατά τετρακόσια είκοσι (420) οκτάωρα επιπλέον του εργασίμου ωραρίου [τρεις χιλιάδες τριακόσιες εξήντα (3.360) ώρες].
(2) Για το υπόλοιπο των πέντε (5) μηνών που υπολείπονται, εκτελούνται 24ωρες υπηρεσίες εν όρμω κατ’ αναλογίαν ωρών με τις Υπηρεσίες Ξηράς, δηλαδή με δύο (2) επιπλέον οκτάωρα για κάθε εκτέλεση 24ωρης υπηρεσίας.
(3) Ως εκ τούτου για μία βάρδια το μήνα το στέλεχος εργάζεται (στο σύνολο των 5 μηνών) για επιπλέον δέκα (10) 8ωρα, ενώ για τέσσερεις βάρδιες το μήνα για επιπλέον σαράντα (40) 8ωρα.
8. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι, ένα στέλεχος του ΠΝ εργάζεται πέραν του θεσμοθετημένου εργασίμου ωραρίου (για μία υπηρεσία ανά μήνα) κατ’ ελάχιστο από 24 έως πολύ πέραν των 500 8ώρων κάθε έτος εάν υπηρετεί σε πολεμικό πλοίο, εάν συνυπολογίσουμε ότι για το (δ) σχετικό που καθορίζει τον ανώτατο αριθμό εκτελούμενων υπηρεσιών ανά μήνα, καταφθάνουν στην Ένωσή μας ολοένα αυξανόμενες καταγγελίες περί μη τήρησής του. Επαναλαμβάνουμε δε, ότι στους ανωτέρω υπολογισμούς δεν συνυπολογίζονται ώρες υπερεργασίας, αποστολές μακράν βάσης για το προσωπικό Υπηρεσιών Ξηράς και άλλες απασχολήσεις (όπως στο πλαίσιο Σχεδίων Έκτακτης Ανάγκης της Πολιτικής Προστασίας).
9. Αναφορικά με το μισθό και την αποζημίωση του προσωπικού του ΠΝ, αυτή, θεωρούμε ότι, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική προσφορά και τον πραγματικό χρόνο εργασίας του. Παράλληλα, μετά τις πρόσφατες ρυθμίσεις (ΚΥΑ αποζημίωσης νυκτερινής εργασίας και ΚΥΑ για την «προσαύξηση» στο επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας) επιβεβαιώθηκε ότι πρόκειται για ελεημοσύνη, η οποία μάλιστα εξακολουθεί βρίσκεται σε εποχές δραχμής, έτους 1999.
10. Ωστόσο, υφίσταται ένα μείζον οξύμωρο: την στιγμή που η Πολιτεία αναγνωρίζει επίσημα (καθ’ όσον αποζημιώνει), έστω, ένα μέρος των ανωτέρω χρόνων εργασίας, δεν τους αναγνωρίζει ως παρεχόμενο χρόνο εργασίας. Ειδικότερα:
α. Από το προσωπικό των ΕΔ ζητείται η ασφαλιστική αναγνώριση χρόνου εργασίας στο διπλάσιο για πέντε έτη (και ο οποίος εσφαλμένα ονομάζεται «πλασματικός») προκειμένου να συμπληρώσει τα προβλεπόμενα 40 έτη που απαιτεί η ασφαλιστική νομοθεσία.
β. Για διάφορους λόγους και με διάφορα προσχήματα ζητείται από το προσωπικό η αναπλήρωση ωραρίου, δήθεν για να τηρείται το εβδομαδιαίο 40ωρο, όταν αποδεδειγμένα καταστρατηγείται σε τακτική βάση.
γ. Ακόμα κι όταν αποδεδειγμένα το προσωπικό απασχολείται πέραν του θεσμοθετημένου ωραρίου για επίσημους υπηρεσιακούς λόγους (πχ συνεργειακή συνδρομή για αποκατάσταση βλάβης), ο χρόνος αυτός δεν αναγνωρίζεται ως υπερεργασία.
δ. Διαρκώς καταστρατηγούνται τα δικαιώματά του προσωπικού μέσα από την ελαστικοποίηση εσωτερικών κανονιστικών κειμένων [πχ, η (δ) σχετική Διαταγή περί τον ανώτατο αριθμό υπηρεσιών ανά έτη υπηρεσίας και βαθμό].
11. Την ίδια στιγμή, το προσωπικό του ΠΝ βλέπει ότι :
α. Η καθημερινότητά του επιδεινώνεται σε όλα τα επίπεδα και κυρίως οικονομικά λόγω του καλπάζοντος πληθωρισμού.
β. Το τεχνηέντως υποβαθμισμένο εισόδημά του συρρικνώνεται διαρκώς με διάφορους τρόπους (πχ κατάργηση επιδομάτων εορτών και αδείας, λειψή αποζημίωση για ποσοστό ωρών νυκτερινής εργασίας, εξαίρεση από οικονομικές ενισχύσεις όπως των 600 €, έμμεση αύξηση φορολογίας, αποκλεισμός από δικαιούμενες αποζημιώσεις όπως του «επιδόματος Στόλου», άρνηση επαναφοράς αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής κλπ).
γ. Υφίστανται προαναγγελίες για νέο μισθολόγιο, δήθεν με γενναίες αυξήσεις, αλλά απορεί ανησυχώντας διότι μέχρι σήμερα ό,τι του έχει παρουσιαστεί ως «παροχές» δεν είναι τίποτα περισσότερο από άμεσες ή έμμεσες μειώσεις, σε μια διαρκή προσπάθεια να παρουσιαστεί η νύχτα ως μέρα.
δ. Υπάρχει μια γενικότερη αδιαφορία έως και απαξία προς το πρόσωπο και το έργο του (στην οποίαν θα αναφερθούμε με νεότερο).
12. Κατόπιν των ανωτέρω τα ερωτήματα που απασχολούν το στρατιωτικό προσωπικό του ΠΝ, ιδίως μετά τις «περικοπές μέριμνας» και τις «μειώσεις επιβράβευσης» που προέκυψαν από μια σειρά από κανονιστικές παρεμβάσεις (όπως του «επιδόματος» που ξεκίνησε δήθεν για το Στόλο και κατέληξε σε φιάσκο) και σε κάθε περίπτωση εν όψει εξαγγελιών περί νέου μισθολογίου που θεωρούμε βέβαιο ότι θα κινείται στο ίδιο πνεύμα, είναι ιδιαίτερα σοβαρά:
α. Θα θεσμοθετηθεί η αναγνώριση των πραγματικών εργάσιμων ωρών (υπερεργασίας) και η αποζημίωσή τους δίχως περικοπές και εξαιρέσεις;
β. Θα αναγνωριστεί ασφαλιστικά ο αποδεδειγμένος χρόνος υπερεργασίας ως «διπλάσιος» και πραγματικός χρόνος εργασίας αντί να ζητείται από το προσωπικό η υποχρεωτική αναγνώριση δήθεν πλασματικών ετών, όρος που παραποιεί την πραγματικότητα;
γ. Θα γνωστοποιηθεί (σε κάθε περίπτωση πριν τις εκλογές) το προσχέδιο του νέου μισθολογίου (όπως έχει αποκαλυφθεί από ρεπορτάζ ότι υφίσταται) προκειμένου να υπάρξει διαβούλευση και να πληροφορηθεί έγκαιρα το προσωπικό του ΠΝ (και των ΕΔ γενικότερα) τι είδους «αυξήσεις» του επιφυλάσσει το μέλλον;
δ. Με δεδομένη την «καλή πρόθεση» της Πολιτείας για αυξήσεις λόγω ευημερίας των δημοσιονομικών, μήπως ήρθε η ώρα να επανέλθουν τα δώρα εορτών και αδείας, έστω για αρχή με τη μορφή των επιδομάτων που είχαν κατά την κατάργησή τους και να καταργηθεί η εισφορά αλληλεγγύης;