ΘΕΜΑ: Ανώτερες Στρατιωτικές Σχολές Υπαξιωματικών
ΣΧΕΤ. : α. Ν. 1404/1983 (ΦΕΚ Α΄ 173, «Δομή και λειτουργία των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων»)
β. Ν. 1911/1990 (ΦΕΚ Α΄ 166, «Εισαγωγή γυναικών στις ανώτατες στρατιωτικές σχολές, ρύθμιση στρατολογικών Θεμάτων και άλλες διατάξεις»)
γ. Ν. 2916/2001 (ΦΕΚ Α΄ 102, «Διάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης και ρύθμιση θεμάτων του τεχνολογικού τομέα αυτής»)
δ. Ν. 3187/2003 (ΦΕΚ Α΄ 233, «Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα»)
ε. Ν. 3883/2010 (ΦΕΚ Α΄ 167, «Υπηρεσιακή εξέλιξη και ιεραρχία των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων − Θέματα διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατολογίας και συναφείς διατάξεις.») (1στ)
στ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 093/2021 έγγραφό μας
Κύριε Υπουργέ.
Προσφάτως διέρρευσε σε ΜΜΕ του αμυντικού ρεπορτάζ σχέδιο νόμου με τίτλο «Έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία στις Ένοπλες Δυνάμεις, εκσυγχρονισμός θεσμικού πλαισίου των ΑΣΕΙ, σύσταση Κοινού Σώματος Πληροφορικής και λοιπές διατάξεις». Τα άρθρα 12 έως 47 του εν λόγω σχεδίου, αφορούν την αναβάθμιση των Ανωτάτων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΣΕΙ), στο πλαίσιο ανάληψης ενεργειών πλήρους ισοτιμίας τους με τα ΑΕΙ. Ωστόσο, οι Ανώτερες Στρατιωτικές Σχολές Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ) απουσιάζουν εμφατικά.
Δράττοντας την αφορμή της αποκάλυψης για να επαναφέρουμε ένα θέμα που απασχολεί πολλά στελέχη και βρίσκεται σε πάγια βάση στην ατζέντα μας [ενδεικτικά ως σχετικό (στ)], οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε ότι κάθε αναβάθμιση μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους. Είναι, όμως, άξιον απορίας, το γεγονός ότι, ενώ τα ΑΣΕΙ και οι ΑΣΣΥ αντιμετωπίζουν ως ένα βαθμό κοινά προβλήματα, η Ηγεσία για μια ακόμα φορά επιλέγει να κωφεύσει στο μεγαλύτερο μέρος αυτών. Δεν δείχνει πολύ πιθανό το ενδεχόμενο, οι ΑΣΣΥ απλώς να «ξέφυγαν»: μάλλον η «απουσία» δείχνει να είναι σκόπιμη.
Πιθανώς να μην είναι ευρέως γνωστό ότι τα ΑΣΕΙ ουσιαστικά δεν είχαν ποτέ ισότιμα δικαιώματα με τα ΑΕΙ. Για παράδειγμα, ένας Μηχανικός, απόφοιτος της ΣΝΔ, δεν θα μπορούσε να εγγραφεί μέλος στο αντίστοιχο Τεχνικό Επιμελητήριο (υφίσταται και δικαστική απόφαση επί τούτου). Ωστόσο, όπως προκύπτει και από το ισχύον πλαίσιο, τα ΑΣΕΙ ήταν πάντα ΑΕΙ, έστω και με μερικώς συρρικνωμένα δικαιώματα. Πλέον το πρόβλημα ορθώς θεραπεύεται με το άρθρο 21 του σ/ν: «Τα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΣΕΙ) είναι ισότιμα με τα ιδρύματα του πανεπιστημιακού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, όπως αυτή ορίζεται κάθε φορά από την κείμενη νομοθεσία, παρέχοντας ισότιμη εκπαίδευση και χορηγώντας ισότιμα πτυχία με αυτά.». Κοινώς, με μία λιτή διατύπωση, παρέχονται ισότιμα επαγγελματικά και ακαδημαϊκά δικαιώματα και η αδικία επιλύεται δια παντός.
Το ερώτημα που τίθεται είναι, γιατί δεν αναλαμβάνεται αντίστοιχη πρωτοβουλία για τις ΑΣΣΥ, οι απόφοιτοι των οποίων παραμένουν σε σκόπιμη ομηρία;
Υπενθυμίζουμε ότι, οι ΑΣΣΥ με το άρθρο 11 του (β) σχετικού, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, θεωρούνται σχολές ανωτέρας εκπαίδευσης και μάλιστα με εισαγωγή μέσω πανελλαδικών εξετάσεων. Ωστόσο, υφίσταται η σοβαρή ιδιαιτερότητα, ότι θεωρούνται ανώτερες σχολές μεταδευτεροβάθμιας βαθμίδας εκπαίδευσης. Κοινώς, οι απόφοιτοι των ΑΣΣΥ, που έχουν διαγωνιστεί σε πανελλαδικές εξετάσεις, μαζί με υποψηφίους που εισήχθησαν σε ΑΕΙ όπως το ΕΜΠ, σε ΑΣΕΙ όπως η ΣΣΕ κλπ, σε ΤΕΙ όπως Αυτοματισμού ή Μηχανολογίας, θεωρούνται εκ του νόμου απόφοιτοι ΙΕΚ.
Άραγε, έχει ακούσει ποτέ κανείς να εισέρχονται φοιτητές σε ΙΕΚ διά των πανελλαδικών εξετάσεων; Ακόμα και η εκπαιδευτική καινοτομία του «παράλληλου μηχανογραφικού» που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2023 (και αφορά τα ΙΕΚ), είναι διαδικασία εκτός πανελλαδικών εξετάσεων. Κοινώς, όλα τα ανωτέρω όντως συνιστούν μια (ακόμα) μοναδική καινοτομία του ΥΠΕΘΑ, η διαιώνιση της οποίας δικαιολογεί απόλυτα και την περί καινοτομίας παραπομπή στον τίτλο του σχεδίου νόμου.
Άραγε, έχει διαφύγει της προσοχής ότι, φέτος η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών Ναυτικού είχε υψηλότερη βάση εισαγωγής (13.700 μόρια) από τη γενική σειρά Μαχίμων (12.744) και μόλις 99 μόρια λιγότερα από τη γενική σειρά Μηχανικών (13.799) της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, αμφότερες σχολές με παραδοσιακά υψηλές βάσεις; Πως μπορεί να εξηγηθεί, λοιπόν, το γεγονός ότι ένας απόφοιτος της ΣΝΔ που συμμετείχε στις ίδιες πανελλαδικές εξετάσεις και διαγωνίστηκε στα ίδια μαθήματα, θα θεωρείται απολύτως ισότιμος απόφοιτος ΑΕΙ, αλλά ο απόφοιτος της ΣΜΥΝ θα θεωρείται απόφοιτος ΙΕΚ;
Φέτος μας έχει γνωστοποιηθεί τουλάχιστον μία περίπτωση κατά την οποίαν σπουδαστής της ΣΝΔ κλήθηκε στη ΣΜΥΝ ως επιλαχών. Διερωτώμεθα, η Υπηρεσία ενημέρωσε το εν λόγω στέλεχος ότι εάν αποδεχόταν την εν λόγω πρόσκληση, θα στερείτο θεμελιωδών, συνταγματικώς κατοχυρωμένων δικαιωμάτων του, ή το απέκρυψε όπως διαχρονικά πράττει, κάθε χρόνο προς τους υποψηφίους των στρατιωτικών σχολών, οι οποίες για το ΥΠΕΘΑ θεωρούνται «παραγωγικές», νοώντας την αποστέρηση κάθε άλλου δικαιώματος; Η διαιώνιση αυτής της μείζονος αδικίας δημιουργεί πάρα πολύ σοβαρά προβλήματα.
Το ανωτέρω παράδειγμα αναφέρεται εντελώς ενδεικτικά, αφού εξ αυτού προκύπτουν πάρα πολύ σοβαρές ανισότητες που ενδέχεται να εγγίζουν μείζονες συνταγματικές πρόνοιες. Οι υποψήφιοι για τις ΑΣΣΥ δεν γνωρίζουν ότι εν λόγω Σχολές αντιμετωπίζονται θεσμικά με μη ισότιμο τρόπο. Το δε γεγονός ότι, οι στρατιωτικές σχολές συμπεριλαμβάνονται επί δεκαετίες στο σύστημα πανελλαδικών εξετάσεων, ενισχύει την ανωτέρω περί ισότητας αυταπάτη.
Αντίστοιχα, οι απόφοιτοι των ΑΣΣΥ δεν γνωρίζουν ότι από τις σχολές θα εξέλθουν ως απόφοιτοι χαμηλότερης εκπαιδευτικής βαθμίδας (μεταδευτεροβάθμια) από αυτή για την οποίαν διαγωνίστηκαν και πιστεύουν ότι πέτυχαν (τριτοβάθμια), γεγονός που επηρεάζει δυσμενώς τα επαγγελματικά και ακαδημαϊκά δικαιώματα, άρα και το δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας. Το τελευταίο σχόλιο παρατίθεται επί τη αφορμή των αυξανόμενων παραιτήσεων.
Αντίστοιχα, αν και διαρκώς διαφημίζεται το δήθεν δικαίωμα πρόσβασης στη διά βίου μάθηση, το δικαίωμα αυτό αποστερείται σκοπίμως από τους αποφοίτους ΑΣΣΥ, οι οποίοι δεν έχουν καν ισότιμες δυνατότητες συμμετοχής σε κατατακτήριες εξετάσεις για εγγραφή σε ΤΕΙ ή ΑΕΙ, ούτε βεβαίως ισότιμο δικαίωμα να παρακολουθήσουν μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο, ούτε υφίσταται η οποιαδήποτε άλλη αντιστοιχία ή ισοδυναμία με αποφοίτους άλλων ΤΕΙ, την στιγμή που οι απόφοιτοι ιδιωτικών Κολλεγίων έχουν τα πάντα, επί πληρωμή.
Κύριε Υπουργέ.
Σας απευθύνουμε δημόσια το κάτωθι κρίσιμο ερώτημα: πότε οι ΑΣΣΥ έπαψαν να προστατεύονται από το άρθρο 16 του Συντάγματος και αυτό δεν έγινε αντιληπτό; Ή μήπως, ποτέ δεν υπάγονταν στο άρθρο 16 και αυτό αποκρυπτόταν επιμελώς; Αναφερόμαστε στο ίδιο άρθρο που πρόσφατα κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης αποκάλεσε (ως προς την τήρησή του) «εμμονή» και «αγκύλωση». Μήπως, τελικά, το ΥΠΕΘΑ έχει αποτελέσει κατά το παρελθόν και σε αυτό το πρόβλημα (της μη τήρησης του ίδιου άρθρου) πρωτοπόρο και καινοτόμο;
Άραγε, είναι σύννομη με όσα προβλέπουν οι Αρχές της Ισότητας και της Αναλογικότητας η συγκεκριμένη επίσημη στάση της Πολιτείας έναντι του συνόλου των αποφοίτων των ΑΣΣΥ, οι οποίες ως προαναφέραμε, από το 1992 συμπεριλαμβάνονται στο πανελλαδικό σύστημα εξετάσεων για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Ή μήπως είναι σύννομο με τις ανωτέρω Αρχές το γεγονός ότι απολαμβάνουν πλήρη και ισότιμα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά δικαιώματα οι απόφοιτοι των ιδιωτικών κολλεγίων με τους αποφοίτους των ΑΕΙ, με αποτέλεσμα τα ιδιωτικά κολλέγια να έχουν αναβαθμιστεί έμμεσα σε ΑΕΙ;
Υπενθυμίζουμε ότι τα ΤΕΙ από την ίδρυσή τους και μέχρι την ανωτατοποίησή τους, ήταν εκπαιδευτικά ιδρύματα της ανωτέρας εκπαίδευσης, ακριβώς, δηλαδή, όπως και οι ΑΣΣΥ, μετά την αντίστοιχη ρύθμιση που έλαβε χώρα το 2001 με το ν.2913 και πριν από την ανωτατοποίηση των ΤΕΙ. Εντούτοις, το αξιοπερίεργο είναι άλλο: είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε έγκυρα ότι, για άλλες σχολές ανωτέρας εκπαίδευσης (δηλαδή ισότιμες με τις ΑΣΣΥ), έχουν υπάρξει δεκάδες περιπτώσεις χορηγίας ισοτιμίας πτυχίου για τους αποφοίτους αυτών των σχολών, γεγονός που συμπαρασέρνει ευμενώς πλήθος άλλων παραμέτρων. Για τις ΑΣΣΥ, απαιτείται η έγκριση του ΥΠΕΘΑ. Γιατί;
Δυστυχώς, κατά τα προηγούμενα έτη το ΥΠΕΘΑ, πεισματικά και με πλήρη και απόλυτη υπαιτιότητά του, δεν επέτρεπε στους αποφοίτους των ΑΣΣΥ να λάβουν αυτό που δικαιούνται. Πιθανώς αυτό να συνέβαινε επειδή, μέχρι πριν λίγα χρόνια, υπήρχε μια αναχρονιστική και εσφαλμένη αντίληψη περί δημιουργίας Σώματος Υπαξιωματικών, στην υλοποίηση του οποίου η ύπαρξη (άρα και η αναβάθμιση) των ΑΣΣΥ στεκόταν ανέκαθεν εμπόδιο. Ωστόσο, είμαστε βέβαιοι ότι τέτοιου είδους σχέδια έχουν τεθεί οριστικά στο χρονοντούλαπο.
Προφανώς και η αναβάθμιση των ΑΣΕΙ είναι αναγκαία και ορθώς ρυθμίζεται, δεν είναι όμως το μόνο πρόβλημα που εντοπίζεται στην εκπαίδευση. Πλέον καθίσταται σαφές ότι ουδεμία δικαιολογία υπάρχει να μην υπάρξει σε αντίστοιχη ρύθμιση για τις ΑΣΣΥ, διότι τυχόν εξαίρεσή τους θα δημιουργήσει υπόνοιες περί προθέσεων για έμμεση κατάργησή τους.
Κατόπιν των ανωτέρω, τα οποία παρατέθηκαν δίκην αιτιολογικής εκθέσεως, θεωρούμε ότι το σχέδιο νόμου που διέρρευσε είναι η ιδανική ευκαιρία για την οριστική επίλυση και αυτής της διαχρονικής αδικία. Σε αυτό το πνεύμα προτείνουμε την κάτωθι ρύθμιση:
Άρθρο…
Η παρ. 5 του άρθρου 11 του ν. 1911/1990 (Α΄166) αντικαθίσταται ως εξής: «α. Οι Ανώτερες Στρατιωτικές Σχολές Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ) τριετούς διάρκειας φοιτήσεως είναι ισότιμες με τα ιδρύματα αντίστοιχης ειδικότητας του τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης (ΤΕΙ), όπως αυτή ορίζεται κάθε φορά από την κείμενη νομοθεσία, παρέχοντας ισότιμη εκπαίδευση και χορηγώντας ισότιμα πτυχία με αυτά και ισοδύναμα επαγγελματικά δικαιώματα με τους αποφοίτους αυτών.
β. Οι Ανώτερες Στρατιωτικές Σχολές Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ) έως το 2016, είναι ισότιμες με τα ιδρύματα αντίστοιχης ειδικότητας του τεχνολογικού τομέα της ανωτέρας εκπαίδευσης (ΤΕΙ) όπως αυτή οριζόταν από το πλαισίου του ν. 1404/1983 (Α΄ 173). Για όσους εισήχθησαν στις ΑΣΣΥ έως το 2016 με εξετάσεις και εφόσον είναι κάτοχοι απολυτηρίου Λυκείου ή εξατάξιου Γυμνασίου ή ισότιμων τεχνικών σχολών, ανεξάρτητα από το χρόνο κτήσης του πτυχίου, τα πτυχία που τους έχουν χορηγηθεί θεωρούνται ισότιμα με τα πτυχία των ιδρυμάτων αντίστοιχης ειδικότητας του τεχνολογικού τομέα (ΤΕΙ) της ανωτέρας εκπαίδευσης, όπως ίσχυε κατά το χρόνο εισαγωγής τους στις ΑΣΣΥ, και αντιστοιχούν σε επαγγελματικά δικαιώματα της ίδιας κατηγορίας.»
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία.
Οι κ.κ. βουλευτές της Βουλής των Ελλήνων, προς τις/τους οποίες/ους κοινοποιείται το παρόν, παρακαλούνται για την ανάδειξη του θέματος, δια του κοινοβουλευτικού ελέγχου.